İNME (FELÇ) NEDİR ? |
İnme(felç), beyni besleyen damarlardan birinin tıkanması veya kanaması sonucu kan akımındaki bozulmaya bağlı kas gücü, duyu veya denge kaybı şeklinde ortaya çıkan bir hastalık tablosudur. |
İNME BULGULARI NELERDİR ? |
İnme sırasında beyin damarı tıkanır tıkanmaz hemen bütün hücreler ölmez.Tedaviye ne kadar erken başlanırsa o kadar çok hücrenin fonksiyonları korunabilir.Bu yüzden inme belirtileri bilinmelidir.İnme belirtisi olabilacak durumlar şunlardır:bulanık veya çift görmeden kısa süreli körlüğe kadar değişen görme bozuklukları,uyuşukluk veya güçsüzlük hissi,kısa süreli konuşma veya anlama bozukluğu,baş dönmesi,bulantı hissi,bilinç düzeyinde değişiklik. |
NEDEN VE NASIL OLUYOR ? |
Beyin dokusu hayati fonksiyonların devamını sağlayan milyonlarca özelleşmiş hücre ve bu hücrelerin oluşturduğu merkezlerden oluşur. Beyinde duyu,denge,işitme,konuşma ve benzeri pek çok işlevi yürüten merkezler mevcuttur. Beyni,ve dolayısıyla bu merkezleri,boynun ön ve arka yanlarında sağlı sollu seyreden ikişer damar besler.Bu merkezlerdeki hücreler kan akımındaki değişikliklerden en çok etkilenen,en hassas hücrelerdir.Kan akımındaki değişikliklere bağlı hücre fonksiyonundaki kayıp sonucu inme belirtileri ortaya çıkar.Beynin sol yarısı vücudun sağ tarafını,sağ yarısı ise vücudun sol tarafını kontrol eder. İnme pek çok ülkede en fazla ölüme yol açan veya sakat bırakan hastalıklar arasında olduğundan maliyeti oldukça yüksek bir hastalıktır.Türkiye’de her yıl yaklaşık 150.ooo kişi inme ile hastanelere başvurmaktadır. |
RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR ? |
-yüksek tansiyon -kan yağları(kolesterol,trigliserid) yüksekliği -şeker hastalığı -gut hastalığı -sigara,alkol -şişmanlık -doğum kontrol hapları |
HASTALIKTAN KORUNMA/NASIL ÖNLENEBİLİR ? |
Risk faktörleri zamanında tespit edilir ve tedavi edilirse inme gelişimi önlenebilir.Bu nedenle, -Tansiyonunuzu düzenli olarak ölçtürün.Yüksekse kontrol altına alınması için tıbbi tedavi başlanmalı,ilaçlar düzenli kullanılmalı. -Kolesterolü yüksek yiyeceklerden kaçının.Haftada en az iki kez 45 dakika tempolu yürüyüş yapılmalı,nabız sayısı dakikada 120 üzerine çıkartılmalı. -Kan şekeri kontrol altına alınmalı. -Sigara içmeyin.Bırakamıyorsanız tıbbi yardım alınmalı. -Alkol alımı haftada 30 gramla sınırlandırılmalı. -Kilo verin, ideal kilonuza gelin. -Ruhsal gerginlik yaratan durumlardan sakının,stresinizi kontrol altına alamıyorsanız doktora başvurun. -Periodik olarak sağlık kontrolünden geçin. -Doğum kontrol hapı kullanıyorsanız,kesinlikle sigara kullanmayın,sıvı alımınıza ve düzenli egzersize dikkat edin. |
TANI NASIL KONULUR ? |
Kan incelemelerinin yanısıra EKG,kalp grafisi,kan basıncı ölçümleri yapılır.Sonrasında detaylı incelemelere geçilir.Bu incelemeler hastanın durumu hakkında detaylı fikir veren,ağrısız ve kolay uygulanabilir incelemelerdir. 1-Karotis Vertebrobasil lerSistemDopplerUltrasonografi:Atardamarlardaki kan akımı hakkında bilgi verir. 2-Beyin Tomografisi ( BT ):Beyin kanaması ile damar tıkanıklığını ilk evrede ayırt etmeyi sağlar. 3-Manyetik Rezonans(MR):Bazı durumlarda BT’ye göre daha net bilgiler verebilen,kuvvetli bir manyetik alan içinde beyin dokusunun farklı özelliklerini gösteren bir tetkiktir. 4-Anjiografi:Damar içine kontrast madde verilerek yapılır. Beyin damarlarının yapısal bütünlüğü,tıkanmalar,darlıklar,balonlaşmalar hakkında en güvenilir bilgiyi verir. |
NASIL TEDAVİ EDİLİR ? |
Kan dolaşım bozukluğu olduğundan ilk amaç kalbin kan basıncını düzenleyerek beynin kan akımının normale dönmesini sağlamaktır.Hücrelerin kanlanmasının azalmasına bağlı harabiyeti en aza indirmek için kanın akışkanlığını arttırıcı ilaçlar verilir.Hastaneye çok kısa sürede ulaşmış bazı hastalarda damarı tıkayan pıhtıyı eriten ilaç tedavisi verilmektedir.İnmenin geç dönemlerinde belirtilere yönelik fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulanır. |